Jak ważną rolę pełni w samochodzie olej silnikowy? Napiszmy tak: jeśli go zabraknie, ryzykujesz uszkodzeniem panewek, tłoków, gładzi, wałków i innych elementów silnika. Innymi słowy: zachodzi prawdopodobieństwo poważnej awarii jednostki napędowej, której naprawa boleśnie odbije się na twoim portfelu. Dlatego wiedza o tym, kiedy dolać oleju do silnika, jest tak istotna.
Dzisiejszy artykuł poświęcamy właśnie tej kwestii. Przeczytaj go, a dowiesz się, kiedy trzeba wymienić olej i po czym to poznać. Poświęcimy także kilka akapitów samej pompie oleju i związanymi z nią problemami.
Contents
Jak sprawdzić ilość oleju w silniku?
Wszyscy uczyliśmy się tego w trakcie zdobywania prawa jazdy, ale nie każdy zapamiętał. Dlatego zanim przejdziemy do dolewania oleju, przypomnijmy sobie podstawy.
Stan oleju sprawdzisz w kilku prostych krokach:
- Upewnij się, że auto stoi na płaskiej powierzchni a silnik nie jest rozgrzany;
- Otwórz maskę i wyjmij tzw. bagnet olejowy;
- Wytrzyj bagnet papierem lub szmatką, która nie zostawia nitek;
- Włóż bagnet z powrotem na miejsce, dzięki czemu zanurzy się w oleju;
- Jeszcze raz wyjmij bagnet i sprawdź, jak wysoko sięga poziom oleju.
Większość modeli samochodów posiada na bagnecie miarkę, która wskazuje maksymalną i minimalną ilość oleju. Staraj się utrzymywać stan płynu eksploatacyjnego mniej więcej w połowie skali.
Kiedy dolać oleju do silnika?
Olej uzupełniaj w zależności od tego, jak szybko auto go zużywa. Dzisiejsze modele samochodów (nie licząc sportowych opcji) są stosunkowo oszczędne pod tym kątem. Ich zużycie oleju wynosi od kilku do kilkunastu mililitrów na każde 1000 kilometrów.
W instrukcji od producenta prawdopodobnie znajdziesz wartość zbliżoną do 1 litra, ale wynika to z innych powodów. Producent po prostu zabezpiecza się przed ewentualnymi roszczeniami kierowców, podając zużycie wyższe, niż w rzeczywistości.
Jednak wciąż nie odpowiedzieliśmy na pytanie: kiedy uzupełnić olej?
Otóż fakt jest taki, że trudno to określić z góry. Najlepiej regularnie sprawdzaj stan oleju — szczególnie wtedy, gdy wybierasz się w dłuższą podróż. Tylko w ten sposób będziesz wiedzieć, ile wynosi zużycie w twoim samochodzie.
Jak uzupełnić olej?
Gdy uzupełniasz olej, zadbaj przede wszystkim o to, aby jego charakterystyka zgadzała się z tym obecnym w silniku. Niektóre płyny eksploatacyjne mocno się od siebie różnią, a ich mieszanie nie jest dobrym pomysłem.
Masz już odpowiedni gatunek oleju? W takim razie pamiętaj również o tym, aby przy dolewaniu silnik był zimny. Różnica temperatur między nowym olejem a rozgrzaną jednostką napędową może wynosić nawet kilkadziesiąt stopni, przez co uzupełnianie niedoborów w takiej sytuacji działa niekorzystnie na cały układ.
Natomiast jeżeli silnik jest zimny, możesz zabrać się do pracy.
Dolewaj olej małymi porcjami i sprawdzaj jego poziom. Uważaj, żeby nie przesadzić, ponieważ nadmiar smarowidła jest równie niebezpieczny, co jego niedobór (może np. uszkodzić katalizator). Zaś w warunkach domowych trudno będzie ci spuścić olej, jeśli nalejesz go za dużo.
No dobrze. Wiemy już, jak dolać olej. Teraz sprawdźmy, kiedy wymienić olej w silniku w całości.
Dalszą część artykułu poświęcimy właśnie temu zagadnieniu.
Kiedy wymienić olej w samochodzie?
Olej w samochodzie wymieniaj zgodnie z tym, jak często i intensywnie nim jeździsz. Jeżeli jesteś aktywnym kierowcą, będziesz to robić częściej od kogoś, kto z auta korzysta tylko sporadycznie.
W takim razie po ilu kilometrach warto wymienić olej?
Większość specjalistów zaleca, aby robić to po przejechaniu 15 tys. kilometrów. W instrukcji producenta pojazdu możesz przeczytać inne sugestie (niektórzy sugerują wymianę dopiero po 30 tys. km), ale radzimy trzymać się liczby 15 tys. Dlaczego? Ponieważ nie pokonujesz tego dystansu jednostajnym tempem.
Niekiedy przejedziesz w ciągu godziny 100 km, a innym razem w tym samym czasie w miejskim korku pokonasz 30 km. Mimo, że dystanse wyraźnie się różnią, silnik pracował taką samą ilość czasu.
Ponadto sugestie producentów mogą zawierać w sobie trochę marketingowych przechwałek, więc podchodź do nich z ostrożnością. Lepiej wymienić olej nieco szybciej, niż później płacić krocie za naprawę silnika.
Kiedy wymienić olej w nowym samochodzie?
W nowym samochodzie najlepiej wymień olej zaraz po opuszczeniu salonu, czyli po pierwszym zagrzaniu silnika. Dlaczego? Ponieważ samochodów nie produkuje się w sterylnych warunkach, więc w nowym silniku mogą być obecne opiłki lub brud.
Stąd pierwsze zalanie jednostki płynem eksploatacyjnym powinno być potraktowane jako przepłukanie układu, które usuwa pozostałości po produkcji.
W takim razie kiedy pierwsza wymiana oleju w nowym samochodzie? Odpowiedź jest jedna: mimo że płyn eksploatacyjny jest nowy i w pełni funkcjonalny, powinieneś wymienić go po pierwszej jeździe.
Ponadto weź pod uwagę, że po wymianie smarowidła nowy silnik potrzebuje czasu, aby ułożyć się termicznie. Unikaj poddawania go ekstremalnym próbom w stylu przyspieszania do odcięcia lub żyłowania na zimnym. Jeźdź normalnie, ale ekonomicznie.
To jeszcze nie wszystko.
Aktualnie panuje moda na oleje long life i prawdopodobnie taki znajdziesz w nowym samochodzie. Lepiej nie ufaj temu rozwiązaniu i wymieniaj olej częściej, niż zaleca producent. W ten sposób ochronisz silnik przed awarią.
No chyba że liczysz na szybkie zużycie auta i wymianę go jeszcze na gwarancji… w takim przypadku zignoruj powyższe rady 😉
Po czym poznać, że trzeba wymienić olej?
Niektórzy uważają, że zużyty olej można rozpoznać po kolorze. W końcu nowy jest klarowny i złocisty (czasem również ciemnobrązowy lub szary). Natomiast stary, używany olej cechuje się ciemnym, a nawet prawie czarnym kolorem.
Jednak nie każdy wie, że szybkość zmiany barwy zależy od rodzaju silnika. Dla przykładu: w Dieslu olej ekspresowo ciemnieje z powodu sadzy. Większość z niej trafia do wydechu, ale nie cała. Silniki wysokoprężne mają to do siebie, że spora część sadzy wdmuchiwana jest do skrzyni korbowej i zabarwia olej na czarno.
Ten sam proces zachodzi w jednostkach benzynowych, tyle że wolniej, bo produkują mniej cząstek stałych.
Natomiast dla odmiany w jednostkach gazowych olej pozostaje niemal tak klarowny, jak przed użytkiem, ale zużywa się szybciej. Dlaczego? Ponieważ spalanie gazu wytwarza dużą ilość kwaśnych związków, które są o wiele bardziej niebezpieczne od sadzy. Jeśli olej straci zdolność ich neutralizacji, doprowadzą do korozji silnika.
Jedynym przypadkiem, w którym stwierdzisz zużycie oleju po kolorze, jest wymieszanie się go z wodą. Tworzy wtedy emulsję, która przypomina kremowe masło. Taka sytuacja może również świadczyć o awarii silnika (najczęściej chodzi o uszkodzoną uszczelkę).
Poza kolorem istnieją również inne czynniki, dzięki którym możesz domniemywać, że olej nie nadaje się już do użytku. Jednym z nich jest zapach. Jeśli np. olej pachnie benzyną, oznacza to, że wymieszał się z paliwem. Warto wtedy udać się do warsztatu i sprawdzić silnik.
Jeszcze inną możliwością jest porównanie lepkości oleju z samochodu z nowym tej samej marki i rodzaju.
Jednak żadna z tych metod nie da ci stuprocentowej pewności, że olej nie nadaje się już do użytku. Jedynym sposobem, by się o tym przekonać, jest analiza jego składu chemicznego. Zrobisz to w laboratorium lub za pomocą specjalnego testu, który kupisz w sklepie.
Test jakości oleju
Wspomnieliśmy o analizie składu chemicznego oleju. Jeżeli zechcesz, możesz pobrać próbkę oleju z silnika i oddać ją do laboratorium. W ten sposób sprawdzisz nie tylko stan oleju, ale również jednostki napędowej.
Jednak badanie laboratoryjne ma dwa minusy:
- nie zawsze daje jednoznaczną odpowiedź,
- jest drogie (zapłacisz za nie nawet kilkaset złotych).
Druga możliwość to specjalny tester, który kupisz w sklepie. Kosztuje tylko kilka złotych i (podobno) pozwala ocenić stan oleju. Działa to tak, że kroplę smarowidła bierzesz na bibułkę i czekasz na zmianę jej koloru. Potem porównujesz wynik z wzornikiem i oceniasz, czy warto zmienić olej.
Niestety w praktyce testery nie sprawdzają się najlepiej. Co prawda wskazują, że w używanym oleju znajdują się obce substancje, ale nic poza tym. Zaś sama obecność innych związków jeszcze nie znaczy, że płyn eksploatacyjny jest do wymiany.
Dlatego mimo wszystko najlepszym rozwiązaniem jest regularna wymiana oleju. Wtedy nie musisz zastanawiać się, czy jest jeszcze zdatny do użytku, czy nie.
Kiedy pompa oleju jest do wymiany?
Pompa oleju najczęściej jest do wymiany wtedy, gdy spada ciśnienie tego płynu eksploatacyjnego, mimo że jego ilość w samochodzie jest na wystarczającym poziomie. Na tablicy rozdzielczej powinna wtedy zapalić się alarmowa kontrolka.
Nie ignoruj tego sygnału, ponieważ niskie ciśnienie oleju stanowi poważne zagrożenie dla silnika. Nie otrzymuje on odpowiedniego smarowania, więc może się zatrzeć lub doznać jeszcze innej awarii.
Jeżeli nie zareagujesz od razu, w pewnym momencie auto po prostu stanie. Będzie się nadawało wyłącznie na złom albo kosztowną wymianę silnika.
Jednak warto zaznaczyć, że spadek ciśnienia oleju nie zawsze musi wiązać się z awarią pompy. Czasem taka sytuacja wynika po prostu z niedostatecznej ilości smarowidła w samochodzie, bo:
- kierowca zapomniał uzupełnić olej,
- w zbiorniku pojawiła się nieszczelność,
- silnik jest uszkodzony i spala nadmierną ilość oleju (często objawia się to niebieskim zabarwieniem spalin).
Oprócz tego wina może leżeć po stronie czujnika ciśnienia oleju. Jeśli doznał awarii, kontrolka ostrzegawcza może być aktywna pomimo braku zagrożenia. Dlatego zanim zabierzesz się za wymianę pompy, sprawdź czujnik.
Kiedy najlepiej wymienić olej silnikowy? Podsumowanie
Jeżeli zależy ci na tym, aby silnik samochodu pozostawał w dobrej kondycji przez długi czas, regularnie i często wymieniaj olej. Wedle specjalistów optymalną chwilą, by to zrobić, jest rok użytkowania starego smarowidła lub przejechanie na nim 15 tys. kilometrów.
Jednostka napędowa, która może liczyć na regularną wymianę oleju, lepiej wygląda w środku. Dlaczego? Ponieważ nie zawiera tylu zanieczyszczeń, które po dłuższym czasie mają tendencję do osadzania się na różnych elementach układu.
Ponadto stary olej nie posiada już tych samych właściwości, przez co nie jest w stanie dobrze chronić silnika.
