Słowo “amfibia” ma interesujący rodowód, ponieważ łacińskie “amphibia” oznacza płazy, czyli zwierzęta wodno-lądowe. Dlatego nietrudno się domyślić, że dla pojazdu noszącego tę nazwę żadna przeszkoda nie stanowi problemu — nieważne, czy mówimy tutaj o przeprawie terenowej, czy przez jezioro lub rzekę.
Zaś amfibia wojskowa wykorzystuje tę unikalną cechę w celach militarnych. Ponadto jest o wiele bardziej wytrzymała i niezawodna w porównaniu do cywilnych pojazdów tego typu.
Przeczytaj artykuł, a dowiesz się wszystkiego, co najważniejsze o tym pojeździe. Poznasz m.in. jego historię, sposób działania oraz odmiany, w których występuje.
Contents
Co to jest amfibia?
Pojazd amfibijny (lub po prostu amfibia) jest środkiem lokomocji, który służy do transportu nie tylko lądowego, ale również wodnego lub podwodnego. Do tej grupy zaliczają się m.in. specjalne rowery amfibijne, samochody, autobusy, ciężarówki, pojazdy kolejowe, pojazdy bojowe i poduszkowce.
Jak wygląda amfibia?
Jak widzimy po powyższych przykładach, pojazdy amfibijne dzielą się na dwie główne kategorie:
- te, które poruszają się na poduszce powietrznej (poduszkowce),
- te, które tego nie robią (wszystkie pozostałe).
Wiele projektów tych ostatnich narodziło się z chęci rozszerzenia możliwości pojazdów terenowych do „all-terrain” (wszystkich terenów). W niektórych przypadkach nie skupiają się one wyłącznie na transporcie lądowym i wodnym. Biorą pod uwagę również warunki pośrednie, takie jak lód, śnieg, błoto, bagno, itp.
To wyjaśnia, dlaczego wiele konstrukcji wykorzystuje gąsienice zamiast (lub oprócz) kół, a w niektórych przypadkach ucieka się nawet do przegubowych konfiguracji nadwozia lub innych niekonwencjonalnych rozwiązań.
Jednym z nich są pojazdy z napędem śrubowym, które wykorzystują bębny przypominające ślimaki. Napędzają one transporter na błotnistym terenie za pomocą ruchu obrotowego.
Kiedy powstała pierwsza amfibia?
Jednymi z najwcześniejszych znanych pojazdów amfibijnych były powozy amfibijne, których wynalezienie w 1770 roku przypisuje się neapolitańskiemu księciu Raimondo di Sangro z Sansevero.
Niektórzy wymieniają tutaj również Samuela Benthama, którego projekt z 1781 roku powstał w czerwcu 1787 roku.
Natomiast pierwszy znany samobieżny pojazd amfibijny był kołową barką pogłębiającą, którą napędzała para. Nosiła nazwę Orukter Amphibolos, a wymyślił i zbudował ją w 1805 roku wynalazca ze Stanów Zjednoczonych, Oliver Evans. Choć spornym tematem jest, czy z powodzeniem przemieszczała się po lądzie lub wodzie pod wpływem własnej pary.
Pierwsze udane testy
Wynalazca Gail Borden, bardziej znany z mleka skondensowanego, zaprojektował i przetestował w 1849 roku wagonik napędzany żaglem. Jednak podczas prób podobno przewrócił się on 15 metrów od brzegu z powodu widocznego braku balastu, który przeciwdziałałby sile wiatru w żaglu.
Później, w latach 70. XIX wieku, firmy zajmujące się pozyskiwaniem drewna we wschodniej Kanadzie i północnych Stanach Zjednoczonych opracowały napędzany parą amfibijny holownik zwany „Aligatorem”. Z powodzeniem przeprawiał się między jeziorami i rzekami.
Do późnych lat dwudziestych XX wieku próby połączenia łodzi i automobilu sprowadzały się przeważnie do prostego umieszczenia kół i osi na kadłubie łodzi lub uzyskania pływającego podwozia poprzez połączenie kadłuba przypominającego łódź z ramą samochodu.
Jednym z pierwszych w miarę dobrze udokumentowanych wynalazków był amfibijny pojazd z napędem benzynowym z 1905 roku. Jego autorem był T. Richmonda z USA.
Podobnie jak pierwszy na świecie automobil z napędem benzynowym, był to pojazd trójkołowy. Pojedyncze przednie koło zapewniało kierunek jazdy, zarówno na lądzie, jak i w wodzie. Zaś trzycylindrowy benzynowy silnik spalinowy napędzał przerośnięte tylne koła. Aby zapewniały napęd w wodzie, do szprych mocowano płetwy lub łyżki.
Co ciekawe, kadłub przypominający łódź był jednym z pierwszych integralnych nadwozi zastosowanych w samochodzie.
Rozwój koncepcji i projektów
Od lat 20. XX wieku powstało wiele różnorodnych projektów pojazdów amfibijnych do szerokiego zakresu zastosowań, w tym:
- rekreacji,
- wypraw,
- poszukiwania i ratownictwa,
- wojskowości.
Dlatego na rynku szybko pojawiła się nieskończona liczba różnych koncepcji i wariantów tego typu transporterów. W niektórych z nich zdolności amfibijne są centralnym elementem funkcjonalności pojazdu, podczas gdy w innych stanowią one jedynie rozszerzenie tego, co jest przede wszystkim statkiem wodnym lub wehikułem lądowym.
Projektem, który łączył w sobie wszystkie cechy potrzebne do stworzenia praktycznego pojazdu amfibijnego na każdy teren, okazał się pomysł Petera Prella z New Jersey.
Jego pojazd (w przeciwieństwie do innych) przeprawiał się nie tylko przez rzeki i jeziora, ale także pływał po morzu i nie wymagał twardego podłoża, aby wjechać lub wyjechać z wody. Łączył on kadłub przypominający łódź z gąsienicami przypominającymi czołg.
Jak działa amfibia?
Większość pojazdów lądowych (nawet lekko opancerzonych) może stać się amfibią. Wystarczy, że wyposażysz je w wodoodporny kadłub i być może turbinę. Jest to możliwe, ponieważ wyporność pojazdu jest zwykle większa niż jego masa, a więc będzie on unosił się na wodzie.
Jednak ciężko opancerzone pojazdy czasem mają gęstość większą niż woda (ich masa w kilogramach przewyższa objętość w litrach), przez co potrzebują dodatkowych środków wypornościowych.
Te ostatnie mogą przybrać formę nadmuchiwanych urządzeń do unoszenia się na wodzie, podobnie jak w przypadku boków gumowego pontonu, lub wodoodpornej tkaniny uniesionej z górnego obwodu pojazdu.
Jako napęd w wodzie lub na wodzie niektóre pojazdy wykorzystują po prostu kręcące się koła lub gąsienice. Natomiast inne stosują bardziej efektywne rozwiązania, takie jak dodatkowe śruby napędowe lub dysze wodne.
Na koniec warto dodać, że większość amfibii działa wyłącznie jako kadłub wypornościowy, gdy znajduje się w wodzie. Tylko niewielka liczba konstrukcji ma możliwość podniesienia się ponad poziom wody, gdy nabierze prędkości (podobnie jak motorówki).
Jak wygląda amfibia?
Termin “amfibia” odnosi się do różnych pojazdów, które mają zdolność poruszania się po wodzie. Każdy z nich ma swoje wyjątkowe cechy, jeśli chodzi o wygląd. Dlatego poniżej wymieniamy wszystkie rodzaje amfibii wojskowych, z którymi możesz się zetknąć.
Oto one:
Amfibie kołowe
Pierwszym rodzajem amfibii są pojazdy, które posiadają koła. Wśród nich znajdują się:
- Samochody osobowe — Zyskały największą popularność podczas II Wojny Światowej, ale służą w wojsku aż do dziś. Posiadają specjalne podwozie, które zwiększa wyporność w wodzie.
- Ciężarówki — Podobnie jak samochody osobowe, ciężarówki-amfibie zyskały popularność podczas II Wojny Światowej. Służyły przede wszystkim do szybkiego transportu żołnierzy i zaopatrzenia. W budowie przypominają nieco barkę, ponadto oprócz kół posiadają zazwyczaj turbinę, która ułatwia i przyspiesza przeprawę przez wodę.
- Pojazdy opancerzone — Jak sama nazwa wskazuje, od poprzedników różnią się wzmocnioną budową, która chroni przed ostrzałem. Występują w różnych wersjach, zarówno jako pojazdy osobowe, jak i ciężarowe.
Amfibie gąsienicowe
Drugim rodzajem amfibii są pojazdy, które poruszają się na gąsienicach. Wśród nich wyróżniamy:
- Pojazdy opancerzone — Gąsienicowe pojazdy opancerzone zwykle są dużo masywniejsze od kołowych. Powstały z myślą o bezproblemowym pokonywaniu przeszkód wodnych, dzięki czemu nie musiały polegać na łatwych do wysadzenia mostach. Jako napęd wodny wykorzystują gąsienice, a niektórych przypadkach również turbinę.
- Czołgi — Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, ale część czołgów potrafi przeprawiać się przez wodę. Zwykle są to lżejsze jednostki, które w nowoczesnych wersjach wykorzystują płócienne burty podczas przeprawy przez np. rzekę. Niestety w większości przypadków takie rozwiązania były wadliwe, przez co zdolność pływania czołgów była bardzo ograniczona (np. do 100 metrów).
- Transportery wieloczłonowe — Są to pojazdy gąsienicowe z doczepianymi wagonami, które wyróżniają się dużą zwrotnością, zdolnością poruszania się w każdym terenie i możliwością transportu ciężkiego zaopatrzenia. Niektóre z nich potrafią też poruszać się po wodzie.
Poduszkowce
Odrębnym rodzajem amfibii są poduszkowce. Poruszają się po lądzie lub wodzie wspierane przez poduszkę powietrzną, która znajduje się pod pojazdem
W zasadzie poduszkowiec potrafi pokonać każdą wystarczająco gładką powierzchnię: na lądzie, w wodzie czy w terenie mieszanym.
Duże poduszkowce, które posiadają poduszkę powietrzną o wysokości kilku metrów, radzą sobie z przeszkodami o wysokości od 1 do nawet 2 metrów. Natomiast najmniejsze pojazdy tego typu są wystarczająco zwinne, aby pokonywać niektóre warstwowe tereny.
Ile kosztuje amfibia?
Koszt amfibii zależy przede wszystkim od rodzaju pojazdu, który cię interesuje. Jeśli jednak skupimy się na transporterze gąsienicowym, zapłacisz za niego od ponad 100 tys., do blisko 300 tys. złotych. Nowe modele mogą być jeszcze droższe.
Jednak dobra informacja jest taka, że nie musisz wydawać ogromnych kwot, aby sprawdzić możliwości amfibii wojskowej.
Wystarczy, że skorzystasz z oferty Go-Racing, o której przeczytasz więcej poniżej.
Jak wygląda jazda amfibią?
Wbrew pozorom do jazdy amfibią wojskową nie potrzebujesz innej kategorii prawa jazdy — przynajmniej nie w każdym przypadku. Wystarczy, że przejdziesz krótkie szkolenie z obsługi pojazdu, po którym będziesz gotowy do drogi.
Jednak nie oznacza to, że nie powinieneś odpowiednio się przygotować. Jako że amfibia służy do pokonywania trudnych terenów (często wodnych lub podmokłych), przed podróżą warto założyć odpowiedni ubiór. Najlepiej taki, który jest odporny na wodę i błoto. Nie powinien też krępować ruchów (postaw na wygodę).
Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu nic nie będzie ograniczało twojej przyjemności z jazdy tak wyjątkowym środkiem transportu.
Chcesz sprawdzić na własnej skórze, jakie to uczucie? Zrobisz to dzięki ofercie Go-Racing Jazda wojskową amfibią gąsienicową. Jest dostępna niezależnie od pory roku, ponieważ dla amfibii nie jest straszny ani śnieg, ani błoto czy inne przeszkody terenowe.
Podsumowanie
Wiesz już, co to jest amfibia wojskowa, jaki jest jej rodowód, jak działa i w jakich wersjach występuje. Ze względu na swoje cechy zalicza się do grona najciekawszych pojazdów motoryzacyjnych, a jej praktyczne zastosowanie sprawia, że od lat pełni bardzo ważne funkcje w armiach różnych krajów świata.
Przejażdżka nią każdemu dostarczy niezapomnianych emocji.
